Hoe gaan mannen om met de dood?

In 2010 verschijnt van Tim Overdiek het boek Tranen van liefde, over zijn eerste jaar als weduwnaar. Zes jaar later zegt hij zijn baan bij de NOS op en schoolt zichzelf om tot therapeutisch coach, gespecialiseerd in rouw en verlies. Aanstaande dinsdag (1 oktober) verschijnt. Als de man verliest, dat hij schreef samen met Wim van Lent, al dertig jaar een op mannen gerichte therapeut.

Mannen hebben geen woorden

‘Vrouwen leren van hun moeder om over intieme zaken te praten. Ze gaan ook makkelijker bij elkaar zitten voor dergelijke gesprekken. Vaders en zoons die dat doen zijn op de vingers van één hand te tellen. En als je dan zelf een situatie van verlies meemaakt, kun je niet eens de gevoelens herkennen. Ik krijg regelmatig mannen in mijn praktijk aan wie ik zie dat ze stukgaan, maar die toch blijven glimlachen. Omdat die man het zo heeft geleerd. En ik ook.’

Nooit gesproken over emoties

‘Ik heb niet meegekregen dat het oké was om diepe emoties te tonen. Ik was 13 jaar toen mijn vader stierf. Hij kreeg thuis een hartaanval en zakte in zijn stoel onderuit. Mijn broers en ik werden naar boven gestuurd. Vervolgens kwam de pastoor ons vertellen dat onze vader nu bij de vader in de hemel was. Na de uitvaart is er nooit meer echt over gesproken. Zoals er ook nooit was gesproken over de dood van mijn vaders eerste vrouw, de moeder van mijn drie halfbroers. Ik heb mijn broers ook nooit over haar horen praten.’

Was jouw reactie typisch mannelijk? 

‘Heel erg uitstralen dat ik het alleen ging doen, dat ik niemand nodig had. Ik wilde aan de buitenwereld niet laten zien hoe zwaar ik het had. Dat is een mannelijke beweging. Ik heb van mij en mijn zoons ook een nogal mannelijke drie-eenheid gemaakt. Terwijl ik de jongens misschien af en toe bij moederfiguren had moeten stallen. Maar gelukkig heb ik ook veel wél goed gedaan.

Door het verdriet te tonen en daarmee aan mijn zoons te laten zien: het mag er zijn. In onze familie werd vroeger niet gesproken over de dood, ik heb dat bewust heel anders gedaan. Dat moest ook wel: het was te groot en te onverwacht, dus ik kon mijn tranen niet stoppen.

Maar ik had me moeten realiseren dat er nog veel meer nodig was dan ik zelf kon. Simpele dingen, zoals mensen toestaan voor me te koken. Ik zette op een gegeven moment zelfs mijn moeder de deur uit. ‘Niet nodig, ik kan het zelf wel!’

‘Wat ik óók goed heb gedaan is onmiddellijk met Sander en Eamonn naar een psycholoog gaan die het trauma van het ongeluk met ze kon bespreken. Zij waren erbij toen het gebeurde. Sander is een jaar later teruggegaan, omdat hij last bleef houden van de beelden. Die gesprekken hebben hem echt geholpen.’

Mannen leren omgaan met verlies

Ben jij zelf weleens in therapie geweest? ‘Nee, op een paar gesprekken met mijn co-auteur Wim na. En door de opleiding tot therapeutisch coach heb ik voldoende inzicht in mijn rouw om en liefde voor Jennifer en mijn vader gekregen. Over de dood raak je nooit uitgeleerd. Dat houd ik oudere cliënten in mijn praktijk ook altijd voor. Beter laat dan niet. Momenteel begeleid ik iemand die nu pas komt rouwen om zijn vader, die veertig jaar geleden is gestorven.

Ik ben blij dat hij het doet. Je móét die pijn een keer onder ogen zien. Een belangrijke boodschap in ons boek is: deel je gevoelens met je partner, laat je zien aan je kinderen en ga op zoek naar je vader. Welke band had je met hem, hoe ging hij om met zíjn vader, op welke manieren lijken jullie op elkaar?’

Bekijk hier onze Spirituele Reizen