Niemand is zo aanwezig als een afwezige vader

Dat alleenstaande moeders worstelen met de opvoeding van hun zoon is voor hem geen reden tot verwijten en verontwaardiging, maar een kans om de juiste begeleiding te bieden. Want het is helemaal niet zo moeilijk om een ontspoorde zoon weer op de rails te krijgen, zo is zijn ervaring. Maar vanzelf gaat het niet.

“Als een jongen tien, elf jaar oud is, gaat er iets veranderen in de verhouding tot de moeder en de vader. De jongen is op weg man te worden, en de vader wordt belangrijker. Maar is de vader door een echtscheiding of andere oorzaken afwezig is, dan gaat de jongen de “vader- energie” missen. Hij mist een voorbeeld, en hij mist mannelijke aanmoediging.” Het gevolg kan zijn dat de jongen voelt dat hij iets mist maar niet weet wat, en dat op zijn moeder gaat afreageren.

Soms loopt dat zo hoog dat de moeder het alleen niet meer redt

Hans: “Als de moeder dat beseft, kunnen we aan de slag, want het is nodig dat ze zicht krijgt op haar mogelijkheden en onmogelijkheden.” In een gratis kennismakingsgesprek wordt er van beide kanten gekeken of er een klik is en dan volgt een traject van gemiddeld tien gesprekken waarbij de moeder het nodige huiswerk krijgt. Aan de hand van praktijksituaties worden mogelijke strategieën: “Hoe kan ik hier beter mee omgaan?” besproken. Hans worstelde als jongen zelf met een afwezige vader waardoor hij naast een therapeutische scholing vooral leerde van, zoals hij zelf zegt, “de universiteit van het leven. Mijn vader was een hardwerkend man, maar ik heb hem als jongste van vier wel enorm gemist.

Vanuit dat gemis is mijn deskundigheid ontstaan

Ik heb zelf een zoon en twee kleinzoons. Vaderschap houdt nooit op maar de vorm verandert. Ik vind het heel belangrijk dat mijn zoon ziet dat ik in mijn kracht sta. En dat geeft hij dan weer door naar de volgende generatie. Dat gun ik ook de alleenstaande moeders. In mijn coaching-gesprekken draag ik van alles aan, en zo ontstaat geleidelijk een pad door de jungle.”

Soms is het nodig dat Hans ook de zoon ziet, maar vaak hoeft dat niet. Thema’s die vaak spelen: grenzen, omgaan met afspraken, en wat doe je als die afspraken niet worden nagekomen? Hans benadrukt dat ook een moeder met die onderwerpen kan omgaan.

Moeders kunnen hun ‘mannelijke kant’ leren vrijmaken

Vroeger waren de taken verdeeld, maar vrouwen en mannen zijn meer compleet aan het worden. We zijn allemaal mens, dus we hebben allemaal beide kanten in huis. Maar dan moet je wel weten hoe je dat doet. Als je een afspraak maakt, bijvoorbeeld over “gamen”, dan moet je daar ook voor stáán. Van oudsher schieten moeders sneller in de “zorgmodus”, en geven dan toe waar ze voet bij stuk zouden moeten houden. Maar dat is niet erg, want dat kun je leren.” Hoe lastig het gedrag van de zoon misschien ook is, de remedie ligt in veel gevallen toch echt bij de ouder, zo stelt Hans Smies. “Juist in het stellen van de grens leert het kind zichzelf kennen.

Vanuit welk bewustzijn stel je die grens?

Als de grens overschreden wordt, moet er een consequentie zijn. Maar je moet de communicatie open houden, dus het gesprek gaat altijd over: wat is een redelijke consequentie? Als ouder respecteer je je eigen positie, en je wilt ook dat je zoon die respecteert. Er is een natuurlijke hiërarchie, je bent als ouder en kind niet gelijkwaardig. Natuurlijk praat je daar met je zoon over, maar je moet je eigen verantwoordelijkheid niet het raam uit gooien. Wat we in de gesprekken met de moeder oefenen is: bij jezelf blijven. Je niet in je emoties laten trekken waardoor je reactief wordt en je je kracht en je helderheid kwijtraakt.”

Niemand is zo aanwezig als een afwezige vaderBetrokken mannelijke aanwezigheid

Hoe goed de moeder het ook doet, mannelijke aanwezigheid blijft gewenst. Hans: “De betrokken aanwezigheid van oudere mannen is daarbij cruciaal. Dat kan een trainer van de sportclub zijn, of een leraar, een oom, een buurman. Het moet iemand zijn die door de jongen geaccepteerd wordt en dan kan die man hem aanreiken wat hij nodig heeft. Vertrouwen, begrenzing, betrokkenheid. “Ik snap waar je zit.” Laten zien wat de gevolgen van bepaalde handelingen zijn, niet veroordelend maar begeleidend en steeds vanuit een hart verbinding. Is die steun er, dan maakt dat het voor de jonge man mogelijk zijn moeder geleidelijk los te laten.”

De betrokkenheid van de vader zelf

“Na een scheiding moet ook de vader bij de opvoeding betrokken blijven. Daar liggen vaak problemen en daar heb ik het met de moeder over. Hoe benadert zij haar ex? Hoe kunnen ze samen over de weerstanden heen komen, beseffen dat ze elkaar nodig hebben om hun “na-huwelijk” goed vorm te geven? In het belang van de zoon, want in het hart van het kind blijven de ouders altijd verbonden.” Dat is ook het geval als de vader overleden is. Hans: “Wat dan ongelooflijk belangrijk is om te beseffen is dat de moeder een heel ander rouwproces kent dan haar zoon. Vaak heeft de moeder daar hulp bij nodig. Als voor de rouw van de zoon niet de juiste aandacht is, dan blijft dat zich melden in kritiek. Vaak zie je dat het verdriet over het missen van de vader bij de moeder terecht komt. Tegen de moeder zeg ik dan: durf het verlies aan te kijken, loop er niet voor weg. De moeder moet dat zelf verteren, dat moet niet door elkaar gaan lopen. Mijn werk is dan: de onderliggende gevoelens te ontwarren.”.

Blijven volharden in wat het beste is voor mijn zoon

“Ik heb enorm met mijn zoon geworsteld maar jarenlang heb ik het daar nooit met iemand over kunnen hebben. Toen ik met Hans kennismaakte dacht ik: had ik dit maar tien jaar eerder gedaan! Maar goed, het is nooit te laat. Toen mijn zoon 3 jaar was, ben ik gescheiden, we hebben wel een tijd co-ouderschap gehad maar dat liep niet goed. Er was amper overleg en Tijmen leed daaronder. Toen Tijmen in de puberteit kwam werd het moeilijk: opstandig, boos, verwijten, ruzie maken. Dat liep zo hoog op dat ik een paar keer bang ben geweest dat ik hem de deur uit zou moeten zetten.

Wil je verder lezen? ga dan naar de website van Hans Smies.

Schrijf je in voor de inspiratie mail van Spirituele Vakantie Reizen